Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi (DOKAP) kapsamında hazırlanan Doğu Karadeniz Turizm Master Planı çerçevesince yapılan Doğu Karedeniz Bölgesi Turizm Odaklı Kalkınma Toplantıları’nın 5.’si Rize’nin İkizdere ilçesinde bulunan Ridos Termal Otel’de yapıldı.
Toplantıya Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, Devlet Bakanı Faruk Özak, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, proje kapsamında yer alan Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Bayburt, Gümüşhane ve Artvin illerinin milletvekilleri, valileri, belediye başkanları ile Proje Koordinatörü İstanbul Milletvekili Nusret Bayraktar ve ilgili il müdürleri katıldı.
Proje Koordinatörü İstanbul Milletvekili Nusret Bayraktar, kısa sürede gerçekleştirilecek projenin bölgeyi ciddi bir şekilde kalkındıracağını belirterek, “Kısa sürede hayata geçirilebilecek bu proje bölgeyi ciddi şekilde ayağa kaldıracaktır. Kaldıraç nitelikli turizmin bu kadar geniş kesim tarafından sahipleniliyor olması bu bölgeye olan hayranlığımı ve biraz da olsa katkım da olabilecekse beni gururlandırıyor” diye konuştu.
Toplantının ilerleyen bölümlerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan konuyla ilgili sunumlar yapıldı.
Rize’nin İkizdere ilçesi Ridos Termal Otel’de düzenlenen Doğu Karadeniz Bölgesi Turizm Odaklı Kalkınma Toplantısı’nda konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay “Sadece yaylaları birbirine bağlayan ve aşağıyla irtibatı kesen bir anlayış olsun istemiyorum böyle yönlendirirsek bir süre sonra kopukluk olabilir. Bu projenin adı Doğu Karadeniz odaklı kültür varlıkları ile yayla varlıkları arasında bağlantı kurmalıyız. Biz bu projede mümkün olduğu kadar yeni yol yapmaktan kaçınalım. Var olanı iyileştirmeye çalışalım. Bu yıl yaptığımız yol gelecek yıl yeniden yapılma ihtiyacı duymasın. 5-10 yıl hizmet edebilsin. Yeşilin ortasından bir kara çizgi çizmeyelim. Mümkün olduğu kadar ağaç kesmeden yeni bir güzergahı delip parçalamadan yapalım” diye konuştu. Bakan Günay, “Yaylalara gökdelenler gibi konaklama tesisleri yapılmış, böyle bir şey olmaz, böyle bir şey olursa biz özel bir Doğu Karadeniz turizmini dünyaya sunamayız. Bunlardan vazgeçmemiz gerekiyor. Burada yeni bir imar anlayışı geliştirmeye çalışarak o yayla evi dediğimiz ağaç evlerini sağlıklı ortamda bir konaklama yeri yaratabilirsek turizmin hizmetine sunabiliriz” şeklinde konuştu.
Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir ise söz konusu planlamanın sadece para ile olamayacağını belirterek, “Bu tür planlamalar bölgenin her alanlarıyla ilgili iyileştirmeyi kapsar. Özellikle sahip olduğu kültür ve medeniyetini gün yüzüne çıkararak, geçmişle gelecek arasında bağ kuran bir olgudur. Bu yalnız planlama ve parayla olmaz, hatta bazı yatırımları gerçekleştirmeyle de olmaz. Bunun sunum, tanıtım ayağı var. Topyekun bunları değerlendirdiğinizde bu bölge dünyanın en özel coğrafyalarından bir tanesi. Bu planın ana hedefi bu ve ben bunu görüyorum.”dedi.
Spordan Sorumlu Devlet Bakanı Faruk Özak ise konuşmasında, Rize’nin Çamlıhemşin İlçesi sınırları içerisinde bulunan Ayder Yaylası’nın iyi bir planlama ile Davos’u geride bırakacak kapasiteye sahip olduğunu belirtti.
Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı ise yaptığı konuşmasında, “Dünyanın en güzel coğrafyasına sahibiz. Stratejik olarak en önemli yerdeyiz. Türkiye artık potansiyelini keşfetmiş durumda. Merkezi planlamayı bir yana bırakın onu bir koordinatör olarak duruyor. Bölgesel planlama yapmanın daha doğru olduğu gerçeğini kavramış bu planlarla Türkiye’nin sorunlarını çözmeye çalışıyoruz. DOKAP bunun somut örneklerinden birisi. Bu projenin ayağı yere basıyor, bu proje bölgenin kalkınması bana göre tek alternatif. Bu proje bölgenin işsizlik sorununa cevap verecek ve sergilenecek maliyetler dolayısıyla hazineye kaynak aktaracak. Umuyorum ki bu proje 2011 yılında yatırım programında yer alır ve planlamada tamamlanır“ ifadelerini kullandı.
VALİ KIZILCIK: KONGRE TURİZMİNİ BÖLGEYE KAYDIRMALIYIZ
Trabzon Valisi Dr. Recep Kızılcık ise, Master Planı’nın bölgenin gelişmesinde önemli bir rolü olacağını söyledi. Vali Kızılcık, küresel ısınmayla beraber doğa, yayla, tarih kültür ve kongre turizmine olan talep arttığına işaret ederek, bu anlamda Doğu Karadeniz Bölgesi’nin ülkenin en avantajlı konumuna sahip bölge olduğunu belirtti. Vali Kızılcık, Master Planı’nın ilk hazırlandığı haliyle özellikle kongre turizmi alanında fazla bir şey öngörülmediğini ifade ederek, “Oysa kongre turizmi anlamında bölgemizin çok ciddi bir merkez olabilecek kapasitededir. Çünkü her yılın başında en azından kamu kurum ve kuruluşlarının eğitim seminerlerinin Antalya’da beş yıldızlı otellerde yapıldığını biliyoruz. Her yıl Antalya olacağına bir yıl Antalya, bir yıl Doğu Karadeniz Bölgesi olmasını herkes arzu eder. Bu çerçevede biz Trabzon olarak otellerimizle bir görüşme başlatıp bir paket hazırlayıp bakan ve bürokratlarımıza sunarak toplantıları Karadeniz’imize çekmek istiyoruz. Doğu Karadeniz’imize ‘gelin hem burada eğitim alın hem de tanıyın ve hep beraber istifade edelim’ düşüncesindeyiz” dedi.
Beş yıldızlı otel açığının kapatılması için hummalı bir çalışma içinde olduklarının altını da çizen Vali Kızılcık, “Sonuçlarını en kısa zamanda almaya başlayacağız. Bölge turizminin gelişmesinde önemli bulduğumuz, ilk Trabzon-Soçi hattını kurmuş olduk. Son on yıldır maalesef uçuşların gerçekleşmediği bu hattı açmış olduk. Bu hattın açılmasıyla beraber ümit ediyorum ki Rusya’nın kuzeyinden güneyine, Soçi’ye tatile gelen turistlerin iki-üç günlüğüne Karadeniz Bölgesi’ne bir paket dahilinde gelmesi ve bölgemizin bundan istifade etmesi önemli bir kazancımız olacaktır. Yine aynı düşünceyle önümüzdeki hafta Trabzon-Tiflis uçak seferlerinin başlatılması planlandı. Bu da yine yöre turizmimizin gelişmesi için son derece önemli bir adımdır. Bir sonraki adım Tiflis-Trabzon ve Tahran hattının kurulması ve böylece bölgeden gelecek turistlerin en iyi şekilde ağırlama imkanının yakalanmas” ifadelerini kullandı.
Vali Kızılcık, Ortadoğu’dan gelen turist sayısındaki artışın geçen yıla göre yüzde 40 artış gösterdiğine vurgu yaparak şunları söyledi: “Kendileriyle görüştüğümüzde tercih sebeplerini söylüyorlar. Fakat charter seferlerine ihtiyaçları olduğunu böylelikle doğrudan uçuşlarla 4 saatte Ortadoğu’dan buraya gelme imkanları olacağını söylüyorlar. Doğrudan Trabzon-Cidde veya diğer ülkelere charter seferlerini düzenleyebildiğimizde buraya gelecek Ortadoğulu turistlerin sayısını artırabiliriz” dedi.
“Turizm geniş alanı kapsar” diyen Vali Kızılcık, konuşmasına şöyle devam etti:
“Bu doğal güzellikleri yaşamaya gelen insanlar aynı zamanda doğal olarak üretilmiş tarım ürünleri ve gıdaları tüketmek isterler. İnsanlar geçmişlerini, çocukluklarını aradıkları için buralara geliyorlar. Bizlerin de yaylaları, hayvansal tarımsal ürünlerin üretilebildiği ve böylece turizme katkının sağlanabildiği mekanlar olarak değerlendirdiğimizde turizmden elde edeceğimiz gelir bir o kadar daha fazla olacaktır. İyi niyetle ve doğru olarak atılan bu adımın katılımcıların katılımıyla amacına ulaşacağına inancım tamdır.”
SONUÇ BİLDİRGESİ AÇIKLANDI
Rize’nin İkizdere ilçesi Ridos Termal Otel’de yapılan Doğu Karadeniz’de turizm odaklı kalkınma ile turizmin geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi ana hedefi doğrultusunda hazırlanan Doğu Karadeniz Turizm Master Planı’nın 5. Toplantısı’nın sonuç bildirgesi açıklandı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Bayındırlık İmar Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Nusret Bayraktar tarafından açıklanan sonuç bildirgesinde şu ifadelere yer verildi:
“Bölgenin turizm amaçlı gelişimine esas teşkil edecek planın sunumu ve plan üzerinde görüşler dile getirilmiştir. Master planın hayata geçirilmesi için yasal ve yönetsel düzenlemeler ile ilgili kurumların yapması gereken genel ve odaksal çalışmalar tartışılmıştır. Kamusal kaynaklardan bölgenin etkin ve verimli yararlandırılması konusuna vurgu yapılmıştır. Halk ve kamu kurum ve kuruluşlarının işbirliği ve halkın sahiplenme bilincine erişmesi için yerel idarelerce yapılması gereken işler ve tanıtımlar konuşulmuştur. Bölgede yılda sadece 15-20 gün konaklayıp, diğer aylarda boş bırakılan yayla evleri nedeniyle ekonomik bir kayıp oluştuğu, bunu önlemek için devre mülk gibi modellerin düşünülmesi gerektiği belirtilmiştir. Bölgeye gelen turist profiline uygun eleman yetiştirilmesi için üniversitelerimizde ilgili bölümlerin açılmasının uygun olacağı ifade edilmiştir. Çarpık yapılaşmaların önlenmesi için valiliklerin ve yerel yönetimlerin yetkilerini kullanması gerektiği, bunun için projenin bitmesinin beklenmesine gerek olmadığına değinilmiştir. Master planda turizmin bir bütün olarak geliştirilmesi için fiziki altyapılar (ulaşım, konaklama, yeme –içme-eğlence ve rekreasyon altyapısı) ile bir ekolojik turizm türü olan yayla turizminin deniz-kültür-kış ve termal turizm su sporları ile birlikte oluşturulması hedefi dile getirilmiştir. Samsun ilinden başlayarak Artvin ilinde son bulacak, yayla-safari ulaşım aksının rehabilitasyonu ve ilave bağlantılarla güçlendirilmesinin yanında kuzey-güney bağlantılarının sağlanarak hava-deniz-kara ulaşımının ana arterlerine bağlantı öngörülmüştür. Yayla turizminin halkın tüm kesimlerince kabulü ve yöre ekonomisine katkısının en üst düzeye erişmesi için yörede ekolojik, ziraat, hayvancılık, arıcılık ve balıkçılığın geliştirilmesinin hedeflerden biri olması gerektiği dile getirilmiştir. Yayla, deniz ve kış turizmine imkan veren doğal değerlerin yanında inanç ve kongre turizminin geliştirilmesi, stratejik plan unsuru olarak değerlendirilmiştir. Tarım alanlarının azlığı ve topografik yapısı nedeniyle bölgenin sanayi ve tarımda gelişmesinin zorluklarına dikkat çekilmiş, bölge insanının hizmet sektörüne yatkınlığı da turizm odaklı kalkınmada bir ölçüt olarak öne sürülmüştür. Yeni ve geniş yollar açılması yerine doğayı tahrip etmeden mevcut yolların iyileştirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Doğu Karadeniz yöresel ve yayla yapıları mimarisi ile ilişkisi olmayan çok katlı, betonarme ve çarpık yapılardan kaçınılmasının zorunlu olduğu, yöresel malzemeler kullanılarak yöresel mimariye uygun bir yapılaşmanın bölgenin turizm cazibesini artıracağı fikri benimsenmiştir. Master plan çerçevesinde sahil yolu ve kıyı turizmi ihmal edilmeden düşünülen ikinci yolun kıyı ile bütünleştirilerek değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Aynı gün içerisinde dört mevsimin yaşanabildiği eşsiz coğrafyasının, insanlığın ortak mirası olduğu Doğu Karadeniz insanının tüm insanlığın yararına sunacağı turizm değerlerinin oluşturulması, geliştirilmesi hedefi ile tüm kurum ve kuruluşların ayrı ayrı ve ortaklaşa sürdüreceği çalışmaların bir sonraki toplantıda değerlendirilmesi kararlaştırılmıştır. Bu projenin bölgenin kalkınması ve öncelikli alternatif olduğu vurgulanmıştır. Bölgeye doğrudan hava ulaşımının sağlanması ve bu konuda sorun yaşanmamasının önemi vurgulanarak alternatif ulaşım yolları tartışılmıştır. Projeye samsun, Artvin ve Bayburt illerinin dahil edilmesi kapsamında bu illere söz konusu çalışmaları yapmaları için ödenek ayrıldığı ifade edilmiştir. Özellikle doğanın tahrip edilmemesi yapılacak çalışmalarda koruma-kullanma mantığı içinde hareket edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Turizmin bölge için taşıdığı özel önem göz önünde tutularak konuya ilgili bütün kurum ve kuruluşlar nezdinde koordine edecek yeni ve özerk yetkili bir birime ihtiyac duyulduğu ifade edilmiştir.”
