Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Hakan Gürhan, ülkenin en önemli sorunlarından biri olan kayıtdışı istihdamla ilgili hem işveren hem de işçi kesiminin yeterince bilgi sahibi olmadığını kaydetti.

Yenilikçi Yöntemlerle Kayıtlı İstihdamın Teşviki Hibe Programı çerçevesinde Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası ortaklığında HAK-İŞ’in sahipliğinde “Medya Örgütlenmesi Yoluyla Kayıtdışı İstihdamla Mücadele Projesi” toplu bilgilendirme semineri TTSO Toplantı Salonunda yapıldı.

Kayıtdışı istihdamla mücadele için sosyal ortaklar arasındaki işbirliğini geliştirmek ve çok taraflı yerel mekanizmalar oluşturmak suretiyle toplumun bütün kesimlerinde medya yolu ile kapasite geliştirmesi ve farkındalığın artırılmasını hedefleyen projeyle ilgili seminere İŞKUR’a kayıtlı işsizler, TTSO Proje Koordinasyon Ofisi tarafından yürütülmekte olan CAD/CAM ve Satış ve Pazarlama Elemanı Yetiştirme ve İstihdamı projelerinin iş hayatına atılacak kursiyerleri  ile TTSO bünyesinde faaliyetlerini sürdüren Trabzon ABİGEM’in Yeni Girişimcilik Eğitimlerine devam eden kursiyerler dinleyici olarak katıldı.

Seminerin açılışında konuşan TTSO Genel Sekreteri Hakan Gürhan, projenin kayıtdışı istihdamla mücadelede bölgede uygulanan ilk proje olduğuna dikkat çekti.
Kayıtdışı istihdam ülkenin en önemli sorunlarından biri olduğunu ancak üzerinde yeterince durulmadığını söyleyen Gürhan, “Hem çalışan hem de işveren kesimi konu hakkında çok fazla bilgi sahibi değildir. Proje ile bu alanda önemli bir bilgilendirme eksiği giderilmiş olacaktır. Bugüne kadar çok kapsamlı çalışmalar yürütülmüş ve bu çalışmalar ışığında sürekli ilgili taraflarla yoğun toplantılar gerçekleştirilmiştir” diye konuştu.

Seminerde Trabzon’da yapılan ve 200 çalışan, 154 işsiz, 103 tarım işçisi ve 50 işvereni kapsayan saha çalışmasının sonuçlarıyla ilgili  Proje Koordinatörü JulideSarıeroğlukatılımcılara açıklamalarda bulundu.

SGK İzleme Değerlendirme Bilgilendirme ve Kontrol Daire Başkanı Recep Levent ise kayıtdışı istihdamın azaltılması ve halkın bilinçlendirilmesi amacıyla yürütülen faaliyetler hakkında bilgi verdi.

SGK Strateji Geliştirme Başkanı Ahmet Açıkgözde kayıtdışı istihdamın en aza indirilmesi için yapılan çalışmaları anlattı.

Sosyal Güvenlik Uzmanı Zahit Gönencan da günlük sosyal güvenlikle ilgili yaşanmış örnekler vererek katılımcıları bilgilendirdi ve katılımcıların sorularını cevaplandırdı.
Seminerin sonunda katılımcılara Eğitim Katılım Sertifikası verildi.

Kayıtdışı Durum Tespit Analizi Anketi Sonuçları

Medya Örgütlenmesi Yoluyla Kayıtdışı İstihdamla Mücadele Projesi kapsamında işçilerin ve işverenlerin kayıtlı ve kayıtdışı çalışmayla ilgili bilinç düzeylerinin ölçülmesi amacıyla Trabzon’da yapılan ve 200 çalışan, 154 işsiz, 103 tarım işçisi ve 50 işvereni kapsayan ‘Durum Tespit Analizi’ anketinin sonuçlarıProje Koordinatörü JulideSarıeroğlutarafından açıklandı.
İki ayrı bölüm halinde yapılan ve ilk bölümü çalışanlar, tarım işçileri ve işsizleri, ikinci bölümü ise işverenleri kapsayan ankette ortaya çıkan sonuçlar şu şekilde oluştu:

Birinci Bölüm

Eğitim, cinsiyet, istihdam, gelir, mesleki bilgi durumu

- Çalışanların yüzde 72’si 30-49 yaş aralığındadır.
- 16-29 yaş grubu genç işsiz oranı yüzde 65’tir.
- 50 yaş ve üstü tarım işçisi oranı yüzde 43’tür.Çalışanların yüzde 39’u ilköğretim ve altı eğitimlidir.
- İşsizlerin yüzde 54’ü vasıfsızdır.
- Tarım işçilerinin yüzde 17’si lise ve üstü eğitimlidir.
- Çalışanların yüzde 15’i kadındır.
- İşsizlerin yüzde 54’ü kadınlardan oluşmaktadır.
- Tarımda çalışanların yüzde 18’i kadındır.
- Çalışanların yüzde 75’inin hane halkı sayısı 3-5 kişidir.
- Çalışanların ortalama hane halkı gelirleri 1000-2000 TL arasındadır.
- Çalışanların yüzde 78’i evlidir.
- İşsizlerin yüzde 54’ü bekârdır.
- Tarımda çalışanların yüzde 12’si bekârdır.
- Çalışanların yüzde 70’i kamu sektöründe istihdam edilmektedir.
- İstihdamın yüzde 56’sı sanayi ve hizmet sektöründedir.
- İşsizlerin yüzde 6’sı hizmet sektöründe kayıtdışı çalışmaktadır.
- Tarım işçilerinin yüzde 33’ü tarım dışı alanlarda da faaliyet göstermektedir.
- Çalışanların yarısı 10 yıl ve daha fazla süredir aynı işte çalışıyorlar.
- İşsizlerin yüzde 66’sı düzenli gelirden yoksun.
- Çalışanların yüzde 80’i tam zamanlı ve sigortalı çalışmaktadır.
- İşsizlerin yüzde 54’ü aile desteği ile geçiniyor.

Sigorta ve ücret durumu

- Çalışanların yüzde 66’sı 10 yıl ve daha fazla süredir sigortalıdır.
- Tarım işçilerinin yüzde 57’sinin sosyal güvenlik ilişkisi yoktur.
- Çalışanların yüzde 8’i kayıt dışı çalışıyor.
- Çalışanların yüzde 81’i tam zamanlı çalışıyor, sigortaları tam ödeniyor.
- Sigortasız çalışanların yüzde 7’si haklarını bilmiyor.
- Tarım işçilerinin yüzde 10’u haklarını bilmiyor.
- İşsizlerin yüzde 59’u sağlık hizmetlerinden faydalanamıyor.
- Sigortasız tarım işçilerinin yüzde 36’sı sağlık hizmetlerinden yoksun.
- Çalışanların yüzde 41’i daha önce kayıtdışı çalışmış.
- Halen çalışmakta olanların yüzde 11’i daha önce 1-3 yıl arası kayıtdışı çalışmış.

Kayıt dışı çalışmak konusunda farkındalığa ilişkin bilgiler

- Çalışanların yüzde 9’u sigortalı çalışmaya kayıtsız.
- Çalışanların yüzde 7’sinin sosyal güvenlik bilinci yok.
- İşsizlerin yüzde 7’sinin sosyal güvenlik bilinci yok.
- Tarım işçileri sosyal güvenliği gelecek güvencesi olarak görüyor.
- Çalışanların yüzde 80’i sosyal güvenliği ücretsiz sağlık hizmeti, emeklilik hakkı, kıdem tazminatı olarak görüyor.
- İşsizler sağlık ve emeklilik endişesi taşıyor.
- Çalışanların yüzde 31’i ‘Sosyal güvenlik yerine para önemli’ diyor.
- İşsizlerin yüzde 58’i para yerine sosyal güvenliği tercih ediyor.
- Çalışanlar sosyal güvenlik haklarını işyerinden sendikadan ve internetten öğreniyor.
- Çalışanların yüzde 40’ı ‘Alo 170’ hizmetini bilmiyor.
- Çalışanların yüzde 18’i bildirim hakkını bilmiyor.
- Çalışanların yüzde 10’u sigortalı çalışmanın bir anayasal hak olduğunu bilmiyor.
- Çalışanların yüzde 9’u işsizlik sigortasından faydalanmak için sigortalı çalışmanın ön koşul olduğunu bilmiyor.
- İşsizlerin yüzde 72’si işsizlik sigortasından faydalanmak için sigortalı çalışmanın ön koşul olduğunu biliyor.
- Çalışanların yüzde bilgilendirme açısından 82’si TV ve radyo programlarını önemsiyor.
- Çalışanların yüzde 77’si bilgilendirme açısından gazete haberlerini önemsiyor.
- İşsizlerin yüzde 77’si gazete haberlerini önemsiyor.
- Çalışanların yüzde 74’ü sigortalı çalışmayla ilgili bilgilerin ders kitaplarında yer almasını önemsiyor.
- Çalışanların yüzde 75’i ulusal medyada kayıt dışı çalışma konusunda yeterli yayın yapılmadığını düşünüyor.

İkinci Bölüm

Anketin, 50 işvereni kapsayan ikinci bölümünde şu sonuçlar ortaya çıktı:

- İşverenlerin yüzde 42’si 23-39 yaş grubunda yer almaktadır.
- İşverenlerin yüzde 54’ü önlisans ve lisans mezunudur.
- İşverenlerin yüzde 38’i sanayi ile uğraşıyor.
- İşverenlerin yüzde 48’i 15 yıldan daha uzun süredir faaliyette bulunuyor.
- İşverenler sigortasız işçi çalıştırmanın en önemli 3 sebebi olarak, sigorta prim oranı ve vergilerin yüksekliğini, denetimlerin yetersizliğini ve af beklentisini görüyor.
- İşverenler sigortasız işçi çalıştırmanın en önemli riski olarak; iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle işverenlere yönelik mali ve cezai yükümlülükleri görüyor.
- Kayıtlı istihdam konusunda yüzde 32’si teşvik uygulamasından faydalanmış.
- Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ‘Alo 170 İletişim Merkezi’ hizmetini işverenlerin yüzde 32’si bilmiyor.
- Girişte işçinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirim hakkı olduğunu işverenlerin yüzde 46’sı biliyor.
- Çalıştırılan işçinin sigortalı yapılmasının zorunlu olduğunu işverenlerin yüzde 100’ü biliyor.