İnanç turizmi açısından Doğu Karadeniz Bölgesindeki en önemli turizm merkezi olmaya aday olan Santa Harabeleri tarihi ve doğal güzelliği ile insanları büyülüyor.

İnanç turizmi açısından Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki en önemli turizm merkezi olmaya aday olan Santa Harabeleri tarihi ve doğal güzelliği ile insanları büyülüyor.

Gümüşhane’nin Dumanlı Köyü sınırları içerisinde yer alan Santa harabeleri, merkez ilçeye 80 kilometre uzaklıkta ve yerleşimin 17. yüzyılda kurulduğu sanılmaktadır. Santa harabeleri yerleşimi 8 mahalleden ve 300’ü aşkın yapıdan oluşmakta.

Santa Harabelerine ayrıca Zigana dağı Cami boğazı yaylası güzergahından da 45 kilometre mesafede. Her iki güzergahtan da Santa’ya ulaşmak mümkün. Bin 600 metre rakımda yer alıyor. Antik kentin ne zaman kurulduğu ise bilinmiyor. Orta çağ’da kurulduğu ile ilgili bir delil olmamasına rağmen, 17. ve 18. Yüzyıllarda nüfusunun arttığı biliniyor. Sekiz kilisesi var. Taş işçiliğinin güzel örneklerini oluşturan evlerden bugüne yaklaşık 300 tanesi kalmış. İki katlı evlerden piştoflu mahallesinde evlerin alt katı aynı zamanda mağaza olarak kullanılmış. Santa'da demircilik ve gümüşçülük önemli bir sanat olmuş. Kiremitçilik, taşçılık, terzicilik yapılmış. Santa'da bulunan 8 kiliseden bugüne kadar ancak 5'i gelebilmiş.

Etrafı Ziyaret ve Karakaban Dağları, Zincirli, Kilise ve Uzunsırt gibi 2 bin 300 metrenin üzerinde yükseltilerle kuşatılmış olan bölgenin girişe elverişli olan yeri sadece vadiye açılan kuzey kısmı. Burası, dışa kapalı, fakat kendi içinde su kaynaklarının varlığı ve bahçe ölçeğinde üretime elverişli toprağı ile yaşama elverişli. Birbirini kuş bakışı çok net bir şekilde görebilen 3 ayrı yamaç üzerine kurulmuş olan Santa'da mahalle olarak 8 yerleşim bulunuyor. Eski isimleriyle Piştoflu, Binatlı, İhsanlı, Zerzili, Çakallı, Zincanlı, merkez ve Zurnacılı ismi verilen mahallelerde, özellikle 18. yüzyılın son yarısında inşa edilen resmi binalar son derece dikkat çekiyor. Günümüzde hala yaylacılar tarafından kullanılan bu binalar, yapılan tahribat ve ilavelere rağmen göz alıcı görünümünü koruyor.

Santa harabeleri mimari özelliği olan çok güzel taş evlerden oluşmuş bir köy ve buradaki evlerin mimarisinin yanı sıra doğal manzarası ile yeşilin her tonunun görülebileceği bir yer.