Köşk, 19. yüzyıl başlarında Trabzon'a hakim Soğuksu Sırtlarında
Konstantin Kabayanidis tarafından yazlık olarak yaptırılmıştır. Avrupa ve Batı Rönesans
mimarisinin etkilerini taşıyan binada büyük ve gösterişli Avrupa simgeleri kullanılmıştır.
Bununla birlikte Köşkün dış cephesinde taş işçiliği kullanılmış olup, bahçesi çam
ağaçlarıyla çevrilidir. İç cephede tuğla kullanılmış merdivenler ahşap ve korkulukludur.
Katlarda karo kullanılmış ve tavanlar ampir tarzda alçı süslemelidir. Su ve ısı
tesisatı ise zamanın ileri teknolojisiyle döşenmiştir. Atatürk Köşkü, bodrum katıyla
birlikte 4 katlı tesçilli bir yapıdır. Giriş katında oturma odası, dinlenme odası,
yemek odası ve misafir odası bulunmaktadır.
Kattaki mekanlara geçit veren giriş katı salonunda Atatürk'
ün 15 Eylül 1924 tarihi akşamı Belediyece verilen yemekte yaptığı konuşmalarının
metni asılıdır. Salonun ortasında bilardo masası bulunur. Tavana asılı porselen
gövdeli avize Nemlizade Konağı' ndan temin edilmiştir. Salonun kuzey girişindeki
dinlenme odasında büyük önder mal varlığının büyük bir bölümünü millete armağan
etme kararını imzalamıştır.
Birinci katta çalışma odası, büyük yatak odası, bekleme
odası ve toplantı odası vardır. Bu odalara geçit veren salon duvarlarında Atatürk'ün
değişik yurt gezilerine ait fotoğrafları ve bizzat kendi kurşun kalem işaretlerinin
bulunduğu Türkiye haritası bulunmaktadır. İkinci
katta ise salon ve salona açılan iki oda bulunmaktadır.
Büyük önder Atatürk Trabzon'u üç kez ziyaret etmiştir.
Atatürk Eylül 1924 tarihinde Trabzon'a ilk ziyaretini
gerçekleştirdi. 15 Eylülde Trabzon Belediyesi'ne ve 3. Genel Müfettişliği ziyaretlerinden
sonra Soğuksu' ya gezi amaçlı götürülmüş ve burada dinlenmek için durmuştur.
Atatürk ikinci kez Kasım 1930'da Trabzon'u tekrar onurlandırdığında
Köşk'te ağırlanmış ve çok memnun kalmıştır. Büyük
Önder Haziran 1937 tarihinde Trabzon'u üçüncü kez ziyaretlerinde kendisi için hazırlanan
Köşkte iki gece kalmıştır. 11 Haziran gecesi Köşk'te bütün mal varlığını, canından
çok sevdiği Türk Ulusuna armağan etme kararı almış olan Atatürk mal varlığının bir
listesini hazırlayarak gereğinin yapılması için Başbakan' a göndermiştir.
Atatürk Trabzon'daki Köşk' ten mal varlığını milletine
adarken şöyle diyordu: “İnsanın serveti manevi kişiliğinde olmalıdır. Mal ve mülk
bana ağırlık veriyor. Bunları milletime vermekten ferahlık duyuyorum.”
Bilinmeyen bir sebepten dolayı Soğuksu'daki Köşk Türk
Ulusuna armağan edilen mal varlığı listesinde yoktu ve ölümünden sonra kız kardeşi
Makbule BOYSAN' a kaldı.
Bütün mal varlığını Ulusuna bağışlama kararı alan Atatürk'ün
Başbakanlığa gönderdiği listede Köşk' ün yer almaması konusunda değişik görüşler
ileri sürülmüştür.
8 Temmuz 1942'de Trabzon Belediyesi BOYSAN'dan Köşk'ü
10.000 lira karşılığında satın almıştır. Trabzon İcra Memurluğu tarafından binanın
yevmiyesi yapılmış ve aynı yıl Köşk halka açık müze haline dönüştürülmüştür. Atatürk
Köşkü Trabzon'a gelen ziyaretçilerin çoğunluğu tarafından ziyaret edilen tarihi
bir mekandır.